Milli Savunma Bakanlığı yaptığı açıklamasında şu sözlere yer veri:
“Kaptanıderya Barbaros Hayrettin Paşa, vefatının 478’inci yıl dönümünde Kuzey Deniz Saha Komutanlığımız tarafından Beşiktaş’ta bulunan türbesi başında anıldı” ifadelerini kullandı.
Kaptan-ı Derya Barbaros Hayrettin Paşa kimdir?
Barbaros Hayreddin Paşa, 1470’li yıllarda Midilli adasında doğdu. Hayreddin Paşa’nın asıl adı Hızır Reis’ti. Ona, “dinin hayırlısı” anlamına gelen “Hayreddin” adını, Osmanlı Devleti’ne yaptığı hizmetinden dolayı bizzat Padişah verdi.
Ağabeyi Oruç Reis, genç yaşta deniz ticareti yaparken Rodos Şövalyelerine tutsak düştü. Yaşadığı olay yüzünden tüccar olmayı bırakıp, denizlere açılmaya karar verdi. Bir süre sonra kardeşi Hızır Reis (Barbaros)de ticareti bırakıp ona katıldı. Akdeniz kıyılarına akınlar düzenleyip, ganimetler elde ettiler. Cerbe adasını üs olarak kullanan Hızır Reis ve ağabeyi Oruç Reis’in ünü bütün Akdeniz’e yayıldı.
Hızır Reis, 1520-1525 yılları arasında Avrupa’nın Akdeniz kıyılarını vurarak büyük ganimetler elde etti.
1525’te Cezayir’i yeniden ele geçirdi.
I. Süleyman, Alman seferi sırasında Andrea Doria’nın Mora kıyılarına saldırdı. Bu durum Osmanlıları zora soktu. Bunun üzerine Kanuni, Hızır Reis’i İstanbul’a çağırdı ve 1533’te Hızır Reis’i Osmanlı donanmasının başına (kaptan-ı derya) atadı.
Yavuz Sultan Selim dönemi
Hızır ve Oruç 1516’da ele geçirdikleri yüklü bir gemiyi armağan olarak Piri Reis himayesinde Osmanlı Padişahı Yavuz Sultan Selim’e gönderdiler.
Hızır Reis, Yavuz Sultan Selim adına para bastırıp hutbe okuttu. Bu, ona bağlı olduğunu bildiren bir hareketti. Yavuz Sultan Selim de Hızır Reis’i Cezayir Beylerbeyliğine atayarak koruması altına aldı. Bunun üzerine önce Tunus ve Tlemsen Beyleri birleşerek Cezayir’e yürüdüler. Cezayir şehri dışındaki toprakları alıp, Cezayir halkını ayaklandırdılar. Ayaklanmayı bastıran Hızır Reis, beyleri durdurdu ve 1519’da Cezayir’e gelen İspanyol donanmasını mağlup etti. Ama Cezayir halkının durumu ve Tunus Beyi ile yapılan savaşın iyi netice vermemesi üzerine gemileri ve kendine bağlı Reislerle Cezayir’i bırakıp Seyşel Adasına çekildi.
Preveze Deniz savaşı
Osmanlılar, zaman geçtikçe Akdeniz üzerindeki gücünü, denetimini arttırıyordu. Bunun üzerine Papalık, Venedik, Ceneviz, Malta, İspanya ve Portekiz gemilerinden oluşan bir “Haçlı donanması” kuruldu. Başına da Andrea Doria getirildi.
1538 senesinde İmanlı Osmanlı Donanması ile Haçlı Donanması Arta Körfezi önlerinde karşılaştı. Tarihte daha önce hiç bu kadar kalabalık bir deniz muharebesi görülmemişti.
Haçlı birliğinin 600’den fazla gemisi, on binlerce forsa dışında tam 60.000 askeri vardı.
Hayrettin Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması’nın ise 122 gemi ve forsalar dışında 20.000 askeri vardı.
Bu büyük savaş sonucu, Haçlı birliği 128 gemisini kaybetmiş, 29’u da Osmanlı tarafından ele geçirilmişti.
Hayrettin Paşa 1 gemi bile kaybetmezken, yaklaşık 400 leventi şehid düşmüştü.
Bu büyük savaşın mutlak galibi olan Osmanlı, bu zaferi şüphesiz önce Allah’a, sonra da Barbaros Hayreddin Paşa’ya borçluydu.
Preveze Savaşı sonrasında Osmanlı’nın Akdeniz’deki egemenliği pekişmiş oldu.
Şarlken, Preveze’nin intikamını almak için 1541 senesinde Cezayir’e saldırdıysa da başarılı olamadı.
Bu arada Fransa Kralı I. François, Şarlken’e karşı Osmanlılardan yardım isteyince, Kanuni Barbaros’u Fransa’nın Akdeniz kıyılarına gönderdi. Barbaros, Toulon’da Fransız donanmasıyla birleşerek 1543 senesinde Nice’i aldı.
Barbaros Hayreddin Paşa, bundan bir sene sonra İstanbul’a döndü ve 4 Temmuz 1546 tarihinde burada vefat etti.
Katıldığı savaşlar
Adını denizcilik tarihine yazdıran Barbaros Hayrettin Paşa’nın denizlerdeki bazı önemli zaferleri sırasıyla şöyle:
– 1519 İspanya donanmasını bozguna uğrattı.
– 1520-1525 yılları arasında Akdeniz’in Avrupa kıyılarını vurarak, büyük ganimetler elde etti.
– 1530’da Cezayir’i yeniden ele geçirdi.
– 1534’te Akdeniz’e açıldı ve İtalya kıyılarına seferler düzenledi.
– 1534’te Tunus’u ele geçirdi.
– 1536’da daha güçlü bir donanma ile İtalya kıyılarına saldırdı.
– 1536-37’de Ege Denizi’ndeki bütün Venedik adalarını fethetti.
– 1538’de Preveze Deniz Savaşı’nda Haçlı Donanması’nı yendi.
– 1543’te Fransız Donanması ile birleşerek, Kutsal Roma Germen ittifakını yenerek Nice’i aldı.
