Bilgi Üniversitesi Endüstriyel Tasarım Bölümü öğrencisi Hande Tekin, mezuniyet projesi olarak yaptığı Vatis isimli tekne karime temizleme cihazını tanıttı.
Projeyle amacının teknelerin altındaki zehirli boyanın yanlış temizliğinin önüne geçmek olduğunu vurgulayan Tekin, “Akdeniz kültüründe denizin temiz tutulması önemlidir. Ben hem bir Akdeniz insanı olarak hem de yat sektöründe çalışan bir tasarımcı olarak deniz kirliliği üzerine çalışmaya karar verdim” dedi.
Tekin şunları söyledi:
“Ulaşılabilir ve çevreci”
“Zehirli boyaların içindeki ağır metaller ve plastikleştiriciler denizlerde mikroplastik kirliliğine ve ağır metal zehirlenmesine yol açıyor. Bu kirlilik balıklar yoluyla besin zincirine giriyor ve tüm besin zincirini zehirliyor. Vatis ulaşılabilir ve çevreci bir karina temizliği cihazı olarak bunun önüne geçmeyi hedefliyor”
“Projeme ilk olarak saha araştırmasıyla başladım. Tekne sahiplerinin karina temizliğini nasıl yaptıklarını ve hangi senaryolarda kirlilik yaşandığını tespit ettim. Daha sonra tekne, ürün ve kullanıcı arasındaki ilişki üzerine çalıştım. Piyasada var olan teknolojileri, bunların avantajları ve dezavantajlarını öğrenerek Vatis’i donattım.”
“Vatis’in hedefi çevreci temizliğe teşvik etmek”
“Piyasada var olan çevreci teknolojiler, ürünler ve servisler genellikle pahalı veya operasyonel zorluklar sebebiyle ulaşılabilir değil. Vatis yarı-profosyonel donatımıyla diğer ürün ve hizmetlere kıyasla ulaşılabilir. Türkiye’de denizcilik sektörü zaten zorluklarla yüklü bir sektör. Vatis’in hedefi denizcileri çevreci bir temizlik yapmaya teşvik etmek ve denizciliğin yüklerinden birini az da olsa hafifletebilmek.”
“Güvenli ve etkili bir yöntem”
“Vatis, kavitasyon tekniği ile karina temizliği yapıyor. Bu teknoloji dalgıçlar tarafından kullanılan güvenli ve etkili bir yöntem. Daha sonra çıkardığı pisliği özel vakum ucu sayesinde vakumluyor ve filtrelerden geçirip temiz suyu geri denize akıtıyor”
“Marinalarda karina temizliği kara-park ve lift ücretleri sebebiyle, su altında temizlik ise ortaya çıkarttığı pislik ve yarattığı zehirlilik sebebiyle sürdürülebilir değil. Vatis sürdürülemeyen bu döngüde hem ekonomik hem çevresel ihtiyaçlara cevap sağlıyor. Bu sayede sürdürülebilir bir temizlik modeli ve çevreci bir ürün olarak ortaya çıkıyor”
“Problemleri ortaya çıkmadan önlüyor”
“Deniz eko-sistemi çok fazla parametresi olan özel bir yer. Kötü karine temizliğinde yanlış olan ve dengeleri bozabilecek üç tane parametre var, bunlar; mikroplastikler, ağır metaller ve istilacı türler. Mikroplastik kirliliği bilim insanlarının son zamanlarda üzerine çalıştığı bir konu. Fakat mikroplastiklerin doğada kapladığı alan ölçülemiyor. Ölçemedeğiniz bir şeyi temizlemeniz de mümkün değildir. En iyi ihtimalle onun ortaya çıkmasını önleyebilirsiniz. Sadece Çin’deki balıkçı teknelerinde kullanılan zehirli boyanın yılda 50 ton olduğu tahmin ediliyor. Bu da 50 ton mikroplastiğin denize karışması demek”
“Zehirli boyalarda kullanılan bakırın ise yıllık 75 ile 311 ton arasında olduğu tahmin ediliyor. Balıklar yoluyla insan vücuduna giren ağır metal ise ciddi sağlık problemlerine yol açıyor. Ayrıca su altında önlem alınmadan yapılan temizlik sonucu, başka kıyılardan taşınmış olan istilacı türler denize karışıyor ve geldiği kıyıdaki eko-sistemi bozuyor. Vatis özel vakum teknolojisi ile bu problemler ortaya çıkmadan önlemeyi hedefliyor”